Zniszczyć Obraz. Ikonoklazm europejski: akt destrukcji i akt twórczy

LXXI Ogólnopolska Sesja Stowarzyszenia Historyków Sztuki

Toruń, 23–24 listopada 2023 r.

Obrady w Centrum Sztuki Współczesnej

Wrogość do obrazu – IKONOKLAZM – to zjawisko w dziejach sztuki niezwykłe i chociaż najczęściej łączone z ikonoklazmem bizantyjskim, to dające o sobie znać w wielu różnych momentach ludzkiej historii, dziejów sztuki i stosunku do niej.

Zrozumienie dziejów sztuki, w tym czynników kształtujących jej obraz; postaw, poglądów, przyjmowanych założeń, pryncypiów, przekazywanych znaczeń itp., to także zrozumienie dążeń do jej fizycznego niszczenia i negacji podstaw ideowych. Jakby to nie brzmiało: HISTORIA SZTUKI TO TAKŻE HISTORIA PRÓB UNICESTWIANIA ARTEFAKTÓW. Niezwykłość zjawiska wynika z tego, że człowiek – w imię idei (religii, poglądów politycznych, napięć społecznych), a także swego „stanu duszy” zwraca się przeciwko własnym dziełom i temu co w nich zwarł lub aktualnie odczytuje. Takie postawy – co znamienne i ujawniające się wbrew intencjom „obrazoburców” – podkreślają potęgę obrazu i moc wizerunku. Obrazy wywołują nie tylko podziw i pożądanie posiadania, ale też silne reakcje sprzeciwu, artykułowane nie tylko „językiem sztuki”. Wrogość wobec nich odbija się także w manifestach artystycznych i polemikach. Temu, szeroko rozumianemu zjawisku IKONOKLAZMU, różnym jego aspektom, w różnych epokach, chcemy poświęcić ogólnopolską sesję SHS w 2023 roku.

Ikonoklazm jest zjawiskiem towarzyszącym ludzkości już od chwili tworzenia pierwszych obrazów w epoce prehistorycznej. Ich niszczenie występowało w starożytnym Egipcie, gdzie chciano wrogom uniemożliwić życie wieczne poprzez niszczenie ich wizerunku lub imienia, czy też zbudowanie za czasów Echnatona pierwszego monoteizmu. W Grecji, władcy perscy, niszcząc świątynie Ateny na ateńskim Akropolu czy Apolla w Didymie, chcieli uniemożliwić Grekom kontakt z bogami. W Rzymie atak na wizerunki elit władzy związany był z damnatio memoriae – niszczeniem pamięci.

Kolejne fale wrogości do obrazu powodowały rozbijanie dzieł rzeźby lub malarstwa wykonanych przez kulturę starożytnych już w czasach zalegalizowanego chrześcijaństwa, by niezwykle mocno wpłynąć na społeczeństwo cesarstwa wschodniego w dobie ikonoklazmu bizantyjskiego w VIII i początku IX wieku. Spór o obraz, będący medium boskości, wygasł wprawdzie ze śmiercią cesarza Teofila w 842 roku i można mówić o trwającym kilka stuleci pokoju pomiędzy ikonofilami a ikonoklastami, ale problem miejsca obrazu w świecie wiary powrócił wraz z reformacją luterańską i kalwińską oraz m.in. z Braćmi Polskimi. Skończył się średniowieczny Pax Romana obrazu. Niszczenie obrazów trwało w różnych regionach Europy: w Niemczech, krajach bałtyckich, Szwajcarii, Francji, Anglii i Niderlandach przez cały wiek XVI, wywołując często poważne skutki społeczne i polityczne.

W XIX i pierwszej połowie XX wieku nasilił się ikonoklazm polityczny i kulturowy, związany także z destrukcją dzieł religijnych. W tym czasie niszczenie obrazów kultowych, symboli władzy oraz pomników, zapoczątkowane podczas rewolucji francuskiej przeniosło działania ikonoklastyczne na poziom walki z ancien régime i związane było z budową nowego społeczeństwa. Zniszczenie eksponowanego w przestrzeni publicznej dzieła sztuki, np. pomnika przywódcy i zastępowanie go nowym wizerunkiem, stawało się i staje się jednym z aktów założycielskich nowego państwa. Zjawiska takie zaobserwować możemy badając ikonoklazm czasów Komuny Paryskiej, wojny domowej w Hiszpanii, nazistowskich Niemiec i niszczonej tam entartete Kunst (sztuki zdegenerowanej) oraz w Rosji czy w Chinach. Widzimy takie zjawiska w Ukrainie, krajach nadbałtyckich i w Polsce, w której demontuje się pomniki wdzięczności Armii Czerwonej czy Lenina i Stalina. Do dziś pomnik Armii Czerwonej w Sofii jest regularnie przemalowywany: żołnierze radzieccy odziewani są w stroje klaunów lub supermanów albo noszą napisy informujące o Katyniu czy o ataku na Ukrainę.

W XX i w pierwszych dziesięcioleciach XXI wieku ikonoklazm zaakceptowany przez artystów, którzy, tak jak dadaiści, akt niszczycielski wprzęgnęli we własną twórczość, objął muzea i galerie. Począwszy od radykalnej destrukcji wszelkiej koncepcji obrazu i ironii wobec tradycji, klasycznego piękna w ready-made Duchampa, wybuchających pojazdów Tinguely’ego, jako symbolu przemysłowej nadprodukcji, zniszczonego fortepianu Fluxusu, autodestrukcyjnych działań Metzgera przeciwko przemocy i wojnie, kremacji obrazów Baldessariego, która obwieszczała śmierć „oficjalnego artysty” do rozerwanej sukni Yoko Ono. Ikonoklazm ponownie stał się aktem politycznym, aktem wyzwolenia artystycznego, społecznego i intelektualnego.

W Polsce dyskusje wywołało zniszczenie w Zachęcie przez Daniela Olbrychskiego wizerunków aktorów w mundurach hitlerowskich eksponowanych na wystawie „Naziści”. Można zapytać: czy to akt skierowany przeciwko ideologii nazistowskiej czy akt wandalizmu? Obserwowane ostatnio akcje niszczenia obrazów przez ekologicznych aktywistów wzbudzają skrajne emocje. Czy to protest przeciw kryzysowi ekologicznemu czy zwykły akt „uszlachetnionego” wandalizmu? Niszczenie, wandalizm wymierzony w sztukę może być czasem niewyjaśniony, niejasny ale nie zawsze jest pozbawiony znaczenia. Akty ikonoklastyczne transmitowane są przez telewizję i Internet, jak miało to miejsce w przypadku działań Państwa Islamskiego. Ofiarą ataku stają się pomniki osób oskarżanych o rasizm i zbrodnie kolonializmu.

Celem ogólnopolskiej sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki jest szeroka analiza zjawiska ikonoklazmu religijnego, kulturowego czy politycznego, refleksja nad współczesnym stosunkiem do obrazu, jego miejscem w galerii i w muzeum, destrukcją jako aktem kreacji w sztuce współczesnej, pojęciem cancel culture – kultury unieważniania i panoramą zjawisk z tym związanych. Mamy nadzieję, że sesja ta, poświęcona europejskiemu i polskiemu ikonoklazmowi, będzie istotną przestrzenią dyskusji nad tym skomplikowanym zjawiskiem.

 

Do udziału w Sesji zapraszamy historyków sztuki, historyków, historyków religii i teologów, archeologów, psychologów oraz socjologów.

 

Współorganizatorem konferencji jest także Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Zgłoszenia na sesję prosimy wysłać do 30 maja

na adres:

Sekretariat Sesji

dr Michał Kurkowski

shs@umk.pl

 

Zgłoszenie powinno zawierać: imię i nazwisko, stopień/tytuł naukowy, afiliację, dane adresowe (e-mail, adres korespondencyjny); temat wystąpienia oraz abstrakt (maksymalnie 1800 znaków), na którego wygłoszenie przewidziane jest 20 minut. Lista referatów wyłonionych w trybie konkursowym zostanie ogłoszona do 30 czerwca.

 

Rada Naukowa

prof. dr hab. Ryszard Kasperowicz

prof. dr hab. Piotr Juszkiewicz

dr Alicja Saar-Kozłowska

prof. ucz. dr hab. Piotr Birecki

 

Komitet organizacyjny: Zarząd OTSHS

Dr Alicja Saar-Kozłowska, prof. ucz. dr hab. Elżbieta Pilecka, prof. ucz. dr hab. Piotr Birecki, dr Michał Kurkowski, Małgorzata Wawrzak, Sławomir Szczerbiński.

 

---

 

 

---

W imieniu Zarządu Oddziału Warszawskiego SHS serdecznie zapraszamy na wykład ubiegłorocznej laureatki nagrody im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa, Pani dr Maszy Sitek pt.: Hans Suss von Kulmbach. Norymberski malarz-przedsiębiorca i jego dzieła w Polsce.

 

Spotkanie odbędzie się w dniu 11 maja 2023 r. o godz. 17.00 w Sali Konferencyjnej SHS, ul. Rynek Starego Miasta 27, 1 piętro.

---

Oddział Wrocławski Stowarzyszenia Historyków Sztuki oraz Muzeum Architektury we Wrocławiu zapraszają na wykład pt. Johann Riedel i wątki francuskie w sztuce Śląska XVII i XVIII wieku, który wygłosi dr hab. Paweł Migasiewicz (Instytut Sztuki PAN).

 

Spotkanie odbędzie się w czwartek 18 maja 2023 r. o godz. 16:30 w Muzeum Architektury
(ul. Bernardyńska 5).

 

Serdecznie zapraszamy!

---

 

---

Z wielkim smutkiem informujemy, że zmarła dr hab., prof. UW Anna Sieradzka, historyczka sztuki i mody, autorka wielu publikacji z zakresu historii sztuki, rzemiosła artystycznego i kostiumologii, wykładowczyni w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, przewodnicząca Klubu Kostiumologii i Tkaniny Artystycznej przy Oddziale Warszawskim SHS.

Pogrzeb odbędzie się 24 kwietnia o godz. 14:00 w kościele św. Karola Boromeusza na Starych Powązkach

 

---

Zarząd Oddziału Górnośląskiego SHS serdecznie zaprasza do Katowic w dniach 20-21 kwietnia 2023 roku na sesję naukową pt. "Oblicza mecenatu artystycznego na obszarze obecnego województwa śląskiego", dedykowaną Pani Profesor Ewie Chojeckiej.

 

---

 

Zarząd Oddziału Warszawskiego serdecznie zaprasza na spotkanie Klubu Historii i Kultury Wina.

W dniu 23 marca 2023 r. o godz. 18.00 dr Gabriel Kurczewski wygłosi odczyt pt. "Wino fukierowskie jako nośnik pamięci kulturowej".

Spotkanie odbędzie się w sali konferencyjnej SHS, na I piętrze.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

PROGRAM KONFERENCJI (PDF)

 

---

 

 KONKURSY 2022 – WYNIKI

 

Zarząd Główny Stowarzyszenia Historyków Sztuki uprzejmie informuje, że w dorocznym LXVII Konkursie im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa  na prace naukowe młodych historyków sztuki nagrody otrzymały w kategorii prac niepublikowanych: 

• dr Magdalena Herman (O/Warszawski) za pracę: Kolekcja rycin Jana Ponętowskiego w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, 
• dr Dorota Sakowicz (O/Gdański) za pracę: Sztuka na użytek władzy. Rzeźba architektoniczna a program polityczny Septymiusza Sewera, 
• dr Masza Sitek (O/Krakowski) za pracę: Prace Hansa Sussa von Kulmbach (zm. 1522) dla zleceniodawców w Polsce,
• dr Kamila Twardowska (O/Krakowski) za pracę: Na przełomie. Twórczość architekta Wacława Krzyżanowskiego (1881-1954).

Jury Konursu im. prof. dr Jerzego Łozińskiego przyznało nagrodę prof. dr hab. Andrzejowi Betlejowi i dr Agacie Dworzak za redakcję tomu: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie na terenie dawnego województwa bełskiego.

 

Nagrodzonym serdecznie gratulujemy.

 

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

LXX Ogólnopolska sesja Stowarzyszenia Historyków Sztuki

O WSPÓŁPRACY KONSERWATORÓW I HISTORYKÓW SZTUKI

24-25 listopada 2022 r., Gmach Główny ASP pl. Matejki 13 w Krakowie

 

Sesja organizowana jest we współpracy Krakowskiego Oddziału SHS

i Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych

 

PROGRAM SESJI W PDF

 

24 listopada, czwartek

 

9:00-9:45

Grażyna Korpal Interdyscyplinarność sztuki konserwacji w aspekcie doktryn i praktyki konserwatorskiej

 

9:45-10:00

Łukasz Młynarski Pozycja prawna historyka sztuki w trakcie procesu dokumentacji, konserwacji i zarządzania zabytkami

 

10:00-10:15

Iwona Szmelter Jak daleko do optimum? Holistyczna i interdyscyplinarna współpraca w ochronie dziedzictwa kulturowego

 

10:15-10:30

Andrzej Siwek Dyskurs o wartości – między historią sztuki a ochroną zabytków

 

10:30-10:45

Joanna Sobczyk A co z fizykami? Multiwersum w Muzeum Narodowego w Krakowie. O współpracy z konserwatorami i historykami sztuki.

 

10:45-11:00

Paweł Dettloff O pożytkach badań – z warsztatu współpracy historyków sztuki i konserwatorów

 

11:00-11:15

Karolina Zalewska Spectrum współpracy konserwatorów i historyków sztuki

 

11:15-11:45

Dyskusja i przerwa

 

11:45-12:00

Małgorzata Nowalińska Interdyscyplinarne badania wizerunków Matki Boskiej z Dzieciątkiem prowadzone na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki krakowskiej ASP

 

12:00-12:15

Iwona Liżewska Palimpsest – nawarstwienia w zabytku i rozwiązania konserwatorskie

 

12:15-12:30

Ewa Orlińska-Mianowska, Monika Janisz Współpraca Kolekcji Tkanin Muzeum Narodowego w Warszawie w procesie kształcenia studentów Katedry Konserwacji i Restauracji Tkanin Zabytkowych oraz Katedry Mody w warszawskiej ASP

 

12:30-12:45

Oskar Hanusek Problematyka konserwacji sztuki współczesnej w kontekście dydaktyki na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie

 

12:45-13:00

Kinga Olesiejuk Współpraca historyków sztuki i konserwatorów w procesie akwizycji dzieł współczesnych

 

13:00-13:15

Agata Małodobry XX-XXI. Rzeźba: wystawa jako pole dialogu kuratorsko-konserwatorskiego. Dylematy, odkrycia, inspiracje

 

13:15-13:30

Szymon Tracz Beskidzkie Muzeum Rozproszone Diecezji Bielsko-Żywieckiej – konserwacja i nadanie nowych funkcji drewnianej architekturze sakralnej Podbeskidzia

 

13:30-13:45

Dorota Gutkowska Przepastne magazyny kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie widziane oczami historyka sztuki i konserwatora. O współpracy specjalistów wielu dziedzin

 

13:45

Dyskusja

 

15:30

Bazylika mariacka Pokaz ołtarza mariackiego po ostatniej konserwacji

 

17:00-17:15

Anna Ozaist-Przybyła Rola historyka sztuki w przygotowaniu dokumentacji konserwatorskiej na podstawie doświadczeń Fundacji Ochrony Mebli Zabytkowych oraz Dziedzictwa Kultury w Polsce D.O.M. przy konserwacji mebli stanisławowskich z Łazienek Królewskich w Warszawie

17:15-17:30

Małgorzata Godek Kwerenda ikonograficzna a rekonstrukcja malowideł ściennych na przykładzie wedut w dawnym Pałacu Biskupim w Tarnowie

 

17:30-17:45

Marta Zaborowska Kwerenda archiwalna a zakres restauracji rzeźby kompozytowej „Fantaisie impromptu F. Chopina. Tancerka” autorstwa Danuty Kwapiszewskiej

 

17:45-18:00

Katarzyna Górecka Konserwatorzy i historycy sztuki na rusztowaniu – rekonstrukcja pierwotnego programu ikonograficznego późnobarokowych fresków kaplicy bł. Władysława z Gielniowa przy kościele św. Anny w Warszawie

 

18:00

Dyskusja

 

Spotkanie koleżeńskie i wręczenie nagród w konkursach SHS

 

 

25 listopada, piątek

 

9:00-9:15

Cezary Wąs Budynek „Solpolu” przy ul. Świdnickiej we Wrocławiu

 

9:15-9:30

Piotr Fiuk Archeologia, konserwacja zabytków, historia sztuki i architektura – naukowe badania dla odbudowy szczecińskiego Podzamcza i rekonstrukcji fasad kamienic staromiejskich

 

9:30-9:45

Małgorzata Gwiazdowska Conservatio est aeterna creatio. Uczestnicy i konflikty w procesie konserwacji na przykładzie renowacji gmachu dawnej Rejencji w Szczecinie

 

9:45-10:00

Wiktoria Kałwak Najnowsze ustalenia dotyczące przekształceń kościoła Wniebowzięcia NMP w Wojnowie

 

10:00-10:15

Olga Tuszyńska-Szczepaniak Wpływ bezpośredniego dostępu do obiektu w trakcie restauracji zabytku na analizę architektury i rzeźby architektonicznej na przykładzie Bazyliki Katedralnej Narodzenia NMP w Sandomierzu

 

10:15-10:30

Alicja Saar-Kozłowska Zmiany w treści zabytku powstałe w procesie konserwacji na początku XX wieku na przykładzie pomnika grobowego Anny Wazówny

 

10:30-10:45

Wiktor Bennebesel Późnogotycka rzeźba na ziemi chełmińskiej – najnowsze prace konserwatorskie a problem oryginalności i integralności zabytku

 

10:45-11:00

Danuta Szewczyk-Prokurat O szczęśliwym powiększaniu się zasobu polskich nowożytnych klejnotów. Wymierne efekty współpracy historyka sztuki i konserwatora

 

11:00-11:15

Zuzanna Sarnecka, Mirosław Wachowiak, Chiara Mazzocchi, Ewa Katarzyna Świetlicka, Joanna Szulc, Hanifah Darmawanti Cena niewypału. Problemy techniczne we włoskich obiektach ze szkliwionej terakoty w kolekcjach polskich

 

11:15

Dyskusja i przerwa

 

12:00-12:15

Marta Skowrońska Polichromia ścienna w formie kotary z kościoła św. Jakuba w Toruniu – kilka słów o barokowym recyklingu

 

12:15-12:30

Mirosław Wachowiak Badania technologiczne obrazów – ważne narzędzie wspomagające warsztat historyka sztuki

 

12:30-12:45

Martyna Łukasiewicz, Katarzyna Męczyńska, Katarzyna Novljaković, Justyna Łuczyńska-Bystrowska Dwie kolekcje dworskich portretów francuskich z Muzeum Narodowego w Poznaniu i Muzeum Narodowego w Krakowie

 

12:45-13:00

Elżbieta Zygier Poszukiwanie kodu artysty na przykładzie zrealizowanego w Muzeum Narodowym w Krakowie interdyscyplinarnego projektu dotyczącego badania twórczości Maksymiliana Gierymskiego

 

13:00-13:15

Anna Forczek-Sajdak O potrzebie interdyscyplinarnych badań i współpracy na przykładzie konserwacji kościoła św. Mikołaja w Skrzydlnej

 

13:15-13:30

Jerzy Żmudziński Inauguracja programu badawczego „Dolabella”, czyli o konieczności współpracy konserwatorów dzieł sztuki i historyków sztuki w badaniach nad dawnym malarstwem

 

13:30-13:45

Janina Wilkosz, Anna Bogusz, Katarzyna Król-Goździk Lelewel. Rytownik polski. O kulisach ekspozycji i monografii

 

13:45-14:00

Agnieszka Kunicka-Goldfinger, Adriana Podmostko-Kłos, Marek Peda Rama do obrazu. O współpracy konserwatorów i historyka sztuki

 

14:00-14:15

Katarzyna Kolendo-Korczak, Agnieszka Trzos Konserwacja sarkofagów królewskich

 

14:15-14:30

Diana Długosz-Jasińska, Małgorzata Zawadzka Okiem konserwatora i nie tylko. Ze skarbca Muzeum Chopina

 

14:30-14:45

Mirosława Machulak, Justyna Miecznik Konserwacja XVIII-wiecznej sukni ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie

 

14:45

Dyskusja

 

---

 

 

---

 

PROGRAM

OGÓLNOPOLSKIEJ LXX SESJI STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI

 

O WSPÓŁPRACY KONSERWATORÓW I HISTORYKÓW SZTUKI

 

W DNIACH 24-25 LISTOPADA 2022 ROKU

W KRAKOWIE

 

Sesja organizowana jest we współpracy Krakowskiego Oddziału SHS

i Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych.

Sala Obrad znajduje się w Gmachu Głównym ASP przy pl. Matejki.

 

 

 

DZIEŃ 1

 

9:³⁰ - 9:⁴⁵

Grażyna Korpal

Interdyscyplinarność sztuki konserwacji w aspekcie doktryn i praktyki konserwatorskiej.

 

9:⁴⁵ - 10:⁰⁰

Łukasz Młynarski

Pozycja prawna historyka ztuki w trakcie procesu dokumentacji, konserwacji i zarządzania zabytkami.

 

10:^{00 –} 10:¹⁵

Iwona Szmelter

Jak daleko do optimum? Holistyczna i interdyscyplinarna współpraca w ochronie dziedzictwa kulturowego.

 

 

10:^15 – 10:³⁰

Andrzej Siwek

Dyskurs o wartości – między historią sztuki a ochroną zabytków.

 

 

10:³⁰ - 10:⁴⁵

Joanna Sobczyk

A co z fizykami? Multiwersum w MNK. O współpracy z konserwatorami i historykami sztuki.

 

 

10:⁴⁵ - 11:⁰⁰

Paweł Dettloff

O pożytkach badań – z warsztatu współpracy historyków sztuki i konserwatorów.

 

 

11:⁰⁰ – 11:¹⁵

Karolina Zalewska

Spektrum współpracy konserwatorów i historyków sztuki.

 

 

11:¹⁵ - 11:⁴⁵

PRZERWA

 

 

11:⁴⁵ – 12:⁰⁰

Małgorzata Nowalińska

Interdyscyplinarne badania wizerunków Matki Boskiej z Dzieciątkiem prowadzone na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.

 

12:^{00 –} 12:¹⁵

Iwona Liżewska

Palimpsest – nawarstwienia w zabytku i rozwiązania konserwatorskie.

 

 

12:¹⁵ - 12:³⁰

Ewa Orlińska-Mianowska, Monika Janisz

Współpraca Kolekcji Tkanin Muzeum Narodowego w Warszawie w procesie kształcenia studentów Katedry Konserwacji i Restauracji Tkanin Zabytkowych oraz Katedry Mody w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

 

 

12:³⁰ – 12:⁴⁵

Oskar Hanusek

Problematyka konserwacji sztuki współczesnej w kontekście dydaktyki na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP im. Jana Matejki w Krakowie.

 

 

12:⁴⁵ – 13:⁰⁰

Kinga Olesiejuk

Współpraca historyków sztuki i konserwatorów w procesie akwizycji dzieł współczesnych.

 

 

13:⁰⁰ – 13:¹⁵

Agata Małodobry

XX + XXI. Rzeźba: wystawa jako pole dialogu kuratorsko-konserwatorskiego. Dylematy, odkrycia, inspiracje.

 

 

13:¹⁵ - 13:³⁰

Szymon Tracz

Beskidzkie Muzeum Rozproszone Diecezji Bielsko-Żywieckiej – konserwacja i nadanie nowych funkcji drewnianej architekturze sakralnek Podbeskidzia.

 

 

13:³⁰ - 13:⁴⁵

 

Dorota Gutkowska

Przepastne magazyny Kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie widziane oczami historyka sztuki i konserwatora. O współpracy specjalistów wielu dziedzin.

 

13:⁴⁵ 

DYSKUSJA

 

 

15:³⁰

BAZYLIKA MARIACKA

POKAZ OŁTARZA MARIACKIEGO PO OSTATNIEJ KONSERWACJI

 

 

17:⁰⁰ – 17:¹⁵

Anna Ozaist-Przybyła

Rola historyka sztuki w przygotowaniu dokumentacji konserwatorskiej na podstawie doświadczeń Fundacji Ochrony Mebli Zabytkowych oraz Dziedzictwa Kultury w Polsce D. O. M. przy konserwacji mebli stanisławowskich z Łazienek Królewskich w Warszawie.

 

17:¹⁵ - 17:³⁰

Małgorzata Godek

Kwerenda ikonograficzna a rekonstrukcja malowideł ściennych na przykładzie wedut w dawnym Pałacu Biskupim w Tarnowie.

 

17:³⁰ - 17:⁴⁵

Marta Zaborowska

Kwerenda archiwalna a zakres restauracji rzeźby kompozytowej „Fantaisie impromptu F. Chopina. Tancerka” autorstwa Danuty Kwapiszewskiej.

 

 

17:⁴⁵ - 18:⁰⁰

Katarzyna Górecka

Konserwatorzy i historycy sztuki na rusztowaniu – rekonstrukcja pierwotnego programu ikonograficznego późnobarokowych fresków kaplicy bł. Władysława z Gielniowa przy kościele św. Anny w Warszawie.

 

 

18:⁰⁰

DYSKUSJA

SPOTKANIE KOLEŻEŃSKIE

WRĘCZENIE NAGRÓD W KONKURSACH

 

 

DZIEŃ 2

 

9:⁰⁰ - 9:¹⁵

Cezary Wąs

Budynek „Solpolu” przy ul. Świdnickiej we Wrocławiu.

 

9:¹⁵ - 9:³⁰

Piotr Fiuk

Archeologia, konserwacja zabytków, historia sztuki i architektura – naukowe badania dla odbudowy szczecińskiego Podzamcza i rekonstrukcji fasad kamienic staromiejskich..

 

9:³⁰ - 9:⁴⁵

Małgorzata Gwiazdowska

Conservatio est aeterna creatio. Uczastnicy i konflikty w procesie konserwacji na przykładzie renowacji gmachu dawnej Rejencji w Szczecinie.

 

9:⁴⁵ - 10:⁰⁰

Wiktoria Kałwak

Najnowsze ustalenia dotyczące przekształceń kościoła p. wezw. Wniebowzięcia NMP w Wojnowie.

 

10:⁰⁰ - 10:¹⁵

Olga Tuszyńska- Szczepaniak

Wpływ bezpośredniego dostępu do obiektu w trakcie restauracji zabytku na analizę architektury i rzeźby architektonicznej na przykładzie Bazyliki Katedralnej p.wezw. Narodzenia NMP w Sandomierzu.

 

 

10:¹⁵ - 10:³⁰

Alicja Saar-Kozłowska

Zmiany w treści zabytku powstałe w procesie konserwacji na początku XX wieku na przykładzie pomnika grobowego Anny Wazówny.

 

10:³⁰ – 10:⁴⁵

Wiktor Bennebesel

Późnogotycka rzeźba na ziemi chełmińskiej – najnowsze prace konserwatorskie a problem oryginalności i integralności zabytku.

 

10:⁴⁵ - 11:⁰⁰

Danuta Szewczyk-Prokurat

O szczęśliwym powiększaniu się zasobu polskich nowożytnych klejnotów. Wymierne efekty współpracy historyka sztuki i konserwatora.

 

11:⁰⁰ - 11:¹⁵

Zuzanna Sarnecka, Mirosław Wachowiak, Chiara Mazzocchi, Ewa Katarzyna Świetlicka, Joanna Szulc, Hanifah Darmawanti

Cena niewypału: Problemy techniczne we włoskich obiektach ze szkliwionej terakoty w kolekcjach polskich.

 

11:¹⁵

DYSKUSJA

PRZERWA

 

 

 

12:⁰⁰ -12:¹⁵

Marta Skowrońska

Polichromia ścienna w formie kotary z kościoła św. Jakuba w Toruniu – kilka słów o barokowym recyklingu.

 

12:¹⁵ - 12:³⁰

Mirosław Wachowiak

Badania technologiczne obrazów – ważne narzędzie wspomagające warsztat historyka sztuki.

 

12:³⁰ - 12:⁴⁵

Martyna Łukasiewicz, Katarzyna Męczyńska, Katarzyna Novljaković, Justyna Łuczyńska-Bystrowska

Dwie kolekcje dworskich portretów francuskich z Muzeum Narodowego w Poznaniu i Muzeum Narodowegow Krakowie.

 

12:⁴⁵ - 13:⁰⁰

Elżbieta Zygier

Poszukiwanie kodu artysty na przykładzie zrealizowanego w Muzeum Narodowym w Krakowie interdyscyplinarnego projektu dotyczącego badania twórczości Maksymiliana Gierymskiego.

 

13:⁰⁰ – 13:¹⁵

Anna Forczek – Sajdak

O potrzebie interdyscyplinarnych badań i współpracy na przykładzie konserwacji kościoła pw. św. Mikołaja w Skrzydlnej.

 

13:¹⁵ – 13:³⁰

Jerzy Żmudziński

Inauguracja programu badawczego „Dolabella”, czyli o konieczności współpracy konserwatorów dzieł sztuki i historyków sztuki w badaniach nad dawnym malarstwem.

 

13:³⁰ - 13:⁴⁵

Janina Wilkosz, Anna Bogusz, Katarzyna Król-Goździk

Lelewel. Rytownik polski. O kulisach ekspozycji i monografii.

 

13:^{45 -} 14:⁰⁰

Agnieszka Kunicka-Goldfinger, Adriana Podmostko-Kłos, Marek Peda

Rama do obrazu. O współpracy konserwatorów i historyka sztuki.

 

14:⁰⁰ - 14:¹⁵

Katarzyna Kolendo-Korczak, Agnieszka Trzos

Konserwacja sarkofagów królewskich.

 

14:¹⁵ - 14:³⁰

Diana Długosz-Jasińska, Małgorzata Zawadzka

Okiem konserwatora i nie trylko. Ze skarbca Muzeum Chopina.

 

14:³⁰ - 14:⁴⁵

Mirosława Machulak, Justyna Miecznik

Konserwacja XVIII wiecznej sukni ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie.

 

 

 

---

 

Sesja ogólnopolska Stowarzyszenia Historyków Sztuki, organizowana w tym roku przez krakowski oddział SHS, odbędzie się w dniach 24-25 listopada. Napłynęły zgłoszenia zarówno historyków sztuki, jak i konserwatorów. Więcej szczegółów już wkrótce.

 

---

 

• Zabytek w kontekście materialnym i niematerialnym
• Potrzeba, skala, granice badań, błędy
• Dopuszczalna ingerencja: odwracalność, uzupełnienie, rekonstrukcja,  walory artystyczne
• Bezpośredni kontakt studentów z obiektami w procesie kształcenia: dostępność, ćwiczenia, praktyki, wspólne praktyki obu profesji

 

---

 

Stowarzyszenie Historyków Sztuki zaprasza na spotkanie poświęcone najnowszym publikacjom z zakresu historii wina w Polsce. Promocja III i IV tomu Studiów z Historii Wina w Polsce odbędzie się 11 maja o 18:00 w Sali Konferencyjnej Stowarzyszenia Historyków (Warszawa, ul. Rynek St. Miasta 27).

Tom III to praca zbiorowa poświęcona m.in. historii winnic dolnośląskich i sandomierskich w dawnych stuleciach oraz mazowieckich w okresie PRL, kielichom i winom mszalnym, krakowskim kupcom win węgierskich i krakowskim zakonnikom posiadającym winnice w Tokaju oraz filozofowaniu. Tom IV to pierwsza monografia w naszej serii, autorska praca prof. Wojciecha Włodarczyka, poświęcona dziejom bliskiego mu regionu Małopolskiego Przełomu Wisły.
 

W spotkaniu wezmą udział redaktorzy obu tomów i autorzy tekstów. Obie książki będzie można zakupić podczas spotkania.

 

 

---

 

Szanowni Państwo!

 

Członkowie Stowarzyszenia Historyków Sztuki masowo i na różny sposób pomagają walczącej z Rosją Ukrainie. Wiele polskich placówek kulturalnych i naukowych zatrudniających historyków sztuki podjęło konkretne działania ofiarowując bieżącą, najpilniejszą pomoc. Prowadzone od dziesięcioleci wspólne polsko-ukraińskie projekty badawcze, naukowe, konserwatorskie, wystawiennicze i wydawnicze zamieniają się teraz w akcje pomocowe, wspierające Ukrainę w walce z rosyjskim agresorem.

 

Chcemy wyrazić pełną solidarność z walczącą Ukrainą i gotowość w nawiązywaniu kontaktów między potrzebującymi wsparcia koleżankami i kolegami historykami sztuki z Ukrainy a ośrodkami pomocy w Polsce a także z instytucjami na Zachodzie.

 

Prezes SHS

Wojciech Włodarczyk

 

 

---

 

Szanowni Państwo!

Książnica Kopernikańska w Toruniu oraz Zarząd Główny Stowarzyszenia Historyków Sztuki zwracają się z gorącą prośbą o podpisanie deklaracji poparcia dla zachowania w narodowym dziedzictwie kultury Rzeczypospolitej Polskiej Kodeksu Korwina.

Deklarację można podpisać na stronie https://www.kodekskorwina.pl

Poniżej publikujemy list Prezesa Zarządu Głównego SHS prof. dr hab. Wojciecha Włodarczyka prezentujący stanowisko naszego Stowarzyszenia w sprawie Kodeksu Korwina.

 

---

 

Historia sztuki jako instytucja

 

LXIX Ogólnopolska sesja SHS

 

Warszawa 25-26 listopada 2021 roku

 

Aula Akademii Sztuk Pięknych, ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37

 

 

Aktualny program sesji:

 

 

25 listopada, czwartek

 

 

godz. 10:00 – otwarcie Sesji:

 

I. Historia i polityka

 

• Mariusz Bryl, Potrzeby polskiej historii sztuki przed 100 laty: zgodny chór i głos odrębny
   
• Elżbieta Kal, Realizm – walka klasowa – postęp, czyli o socrealistycznej koncepcji historii sztuki
   
• Wojciech Włodarczyk, "Prywatność" – niechciany model kultury

 

godz. 11:30:

 

II. Historia sztuki jako dyscyplina

 

• Ryszard Kasperowicz, Classicorum veterum fragmenta? Lekcja Edgara Winda
   
• Stanisław Czekalski, Historia sztuki wobec popperowskiej krytyki historycyzmu
   
• Łukasz Rozmarynowski, Scjentyzm w historii sztuki: dotychczasowe osiągnięcia i niepowodzenia oraz możliwe perspektywy
   
• Anna Markowska, Sztuka w domu czyli delegitymizacja scientia artis

 

godz. 13:00 – dyskusja

 

 

godz. 14:00 – 15:00 – przerwa obiadowa

 

 

godz. 15:00:

 

• Marta Leśniakowska, Ekonomia polityczna historii sztuki jako nauki stosowanej
   
• Maria Poprzęcka, Historyk sztuki na bezludzkiej ziemi
   
• Piotr Juszkiewicz, Modernizm w Polsce i w polskiej historii sztuki. Postulaty badawcze
   
• Jakub Banasiak, Postmodernizm – hegemoniczny dyskurs transformacji. Istota panowania, mechanizmy zapomnienia
   
• ks.bp. Michał Janocha, Nauczanie historii sztuki w seminariach duchownych
   

 

17:45 – dyskusja

 

 

18:15 – rozdanie nagród w konkursie im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa i nagrody im. prof. Jerzego Łozińskiego,

 

 

 

26 listopada, piątek

 

 

godz. 9:00:

 

III. Muzea, wystawy, zbiory

 

• Agnieszka Murawska, O zawodzie muzealnika w kontekście misji muzeów. Refeksja historyczno-prawna
   
• Piotr Rypson, Misja, narracja, klientelizm. Polskie muzea w czwartej dekadzie wolności
   
• Aleksandra Sulikowska-Bełczowska, Jedność w różnorodności? Sztuka mniejszości religijnych, etnicznych i narodowych w polskich muzeach

 

godz. 10:30 – dyskusja

 

 

godz. 11:00:

 

IV. Przestrzeń publiczna

 

• Rafał Eysymontt, Wpływ współczesnej historii sztuki na kształtowanie krajobrazu kulturowego i przestrzeni publicznej
   
• Waldemar Baraniewski, Czy przestrzeń publiczna ma właściciela?
   
• Tadeusz Żuchowski, Pomnikowe potyczki historyka sztuki
   
• Jakub Dąbrowski, Historyk sztuki między pomnikofilią a pomnikofobią
   

 

godz. 12:30 – dyskusja

 

 

godz. 13:00:

 

• Makary Górzyński, Instytucja, mgławice, punkty styczne i linie ognia. Działania i role społeczne historyków sztuki we współczesnym Kaliszu
   
• Bartosz Podubny, Reklama w zabytkowej tkance urbanistycznej. Zbigniewa Hornunga walka z hydrą na przykładzie Jarosławia
   
• Paulina Korneluk, Spór o zieleń, spór o historię – powstanie Parku Miejskiego w Zamościu, jako początek myśli konserwatorskiej w mieście. Studium przypadku
   
• Bernadeta Stano, Wskrzeszanie etosu pracy w przemyśle w kontekście degradacji obiektów i przestrzeni poprzemysłowych
   

 

godz. 14:45 – dyskusja

 

 

godz. 15:15 – zamknięcie Sesji

 

 

---

 

 

---

 

WARSZAWA DWUDZIESTOLECIA. ŻYCIE ARTYSTYCZNE I NOWA TOŻSAMOŚĆ MIASTA

Sesja Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki

21-22 października 2021/ Muzeum Narodowe w Warszawie – Sala kinowa

Planowany czas wystąpień 20 minut

 

21 X 2021, czwartek

9.15 – otwarcie obrad, powitanie uczestników

9.30 – Prof. dr hab. Andrzej K. Olszewski (Warszawa) – Słowo wprowadzające

 

• DZIEDZICTWO I TOŻSAMOŚĆ

10.00.-11.00

Monika Kuhnke (Warszawa, Ministerstwo Spraw Zagranicznych) – Przywracanie Warszawie jej dziedzictwa kulturowego – realizacja traktatu ryskiego (1921) w dziedzinie dóbr kultury

Piotr J. Jamski (Warszawa, Instytut Sztuki PAN) – Warszawski dzwon. O zmianach fonosfery miasta 1914-1939

Jarosław Maciej Zawadzki (Warszawa, Kancelaria Senatu) – Sala Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z lat 1928-1939 projektu Stanisława Miecznikowskiego.

Dyskusja i przerwa kawowa do godz. 11.30

 

• ŻYCIE ARTYSTYCZNE

11.30-13.00

Katarzyna Nowakowska-Sito (Warszawa, Muzeum Historii Polski) – Polski Klub Artystyczny w hotelu Polonia, 1916-1932

Renata Piątkowska (Warszawa, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, PISnSŚ) – Miejsce i rola Żydowskiego Towarzystwa Krzewienia Sztuk Pięknych w życiu artystycznym Warszawy

Joanna Kania (Warszawa, Akademia Sztuk Pięknych) – Zwornik. Działalność Wojciecha Jastrzębowskiego w warszawskim środowisku artystycznym w latach 1921-1939

Grzegorz Rogowski (Warszawa, Filmoteka Narodowa) – Warszawskie Hollywood

Dyskusja i przerwa do godz. 13.20

 

• INSTYTUCJE

13.20-14.20

Ewa Korpysz (Warszawa, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej) – Muzeum Archidiecezji Warszawskiej – nowa placówka w niepodległej Warszawie

Dominika Ludwig (Warszawa, Główna Biblioteka Lekarska) – Salezjańska Szkoła Graficzna w Warszawie. Rozdział podwójnie zamknięty

Karolina Wolska-Pabian (Warszawa) – Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie u progu II RP. Program nauczania, działalność artystyczna i jej rola w kreowaniu sztuki w Polsce

Dyskusja, zakończenie obrad ok. godz. 14.30

22 X 2021, piątek

10.00 – rozpoczęcie obrad

Dr hab. Błażej Brzostek (Uniwersytet Warszawski) – Warszawa dwudziestolecia – okiem historyka

 

• NOWE OBLICZE MIASTA

10.30-11.30

Piotr Fiuk (Szczecin, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny) – Kamienice i domy mieszkalne Warszawy w dwudziestoleciu międzywojennym – oryginalność kompozycji i analogie z architekturą miast europejskich

Ewa Toniak (Warszawa, Akademia Teatralna) – Paradoksy modernizacji: budynek Prudentialu a Wielki Kryzys początku lat 30.

Ewa Kalnoj-Ziajkowska (Warszawa), Plany rozwoju urbanistycznego m.st. Warszawy w świetle zachowanych dokumentów planistycznych

Dyskusja, przerwa kawowa do godz. 12.00

12.00-12.40

Kacper Wysokiński (Warszawa, Muzeum Historii Polski) – Stolica Polski. Wizerunek Warszawy w międzywojennych przewodnikach turystycznych

Anna Masłowska (Warszawa, Muzeum Narodowe w Warszawie), Wystawa „Warszawa wczoraj, dziś, jutro” w dokumentacji fotograficznej ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie

Dyskusja i przerwa kawowa do godz. 13.00

 

• SZTUKA W MIEŚCIE

13.00-13.40

Anna Rudzka (Warszawa, Akademia Sztuk Pięknych) – Projekty i realizacje uczniów prof. Tadeusza Breyera w przestrzeni publicznej Warszawy

Barbara Maria Gawęcka (Bydgoszcz, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego) – Nagrobki z okresu międzywojnia na Cmentarzu Powązkowskim – historia i ikonografia.

 

• PROMIENIOWANIE

13.40-14.15

Agnieszka Janczyk (Kraków, Zamek Królewski na Wawelu) – Od cegiełek wawelskich do projektów dekoracji wnętrz. Udział warszawskiego środowiska kulturalno-artystycznego w odnowie Wawelu

Agata Wereszczyńska (Łódź, Politechnika Łódzka) – Café Lucyna projektu Władysława Sowickiego. Międzywojenne wnętrze w okupowanej Warszawie

 

Dyskusja, zamknięcie sesji ok. godz. 14.30

 

---

 

Warszawa. 01.06.2021

 

        Biuro Zarządu Głównego Stowarzyszenia Historyków Sztuki zwraca się z uprzejmą prośbą o nadsyłanie wniosków dotyczących Nagrody im. Profesora Jerzego Z. Łozińskiego w roku 2021, za prace naukowe z historii sztuki polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem prac o charakterze dokumentacyjnym i katalogowym. Termin składania wniosków mija 30 lipca br. 

        Zasady i warunki konkursu podane sa w regulaminie z dnia 24 kwietnia 1997 roku.

        Regulamin dostępny jest na stronie www.shs.pl w zakładce „konkursy“.

 

Z poważaniem

Ewa Staszewska
dyrektor BZGł SHS

 

---

 

---

 

     Szanowni Państwo,

     Katedra Historii Architektury, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego zaprasza do udziału w konferencji: „Wnętrza w architekturze świeckiej XX wieku – od historyzmu do postmodernizmu” Łódź 13–14 maja 2021.

 

Zainteresowanych wysłuchaniem konferencji prosimy o kontakt do 10 maja 2021. Zgłoszenia prosimy kierować pod adres konferencja.wnetrza2020@gmail.com

 

Program konferencji (pdf)

 

---

Wiesław Juszczak Członek honorowy Stowarzyszenia Historyków Sztuki, autor fundamentalnych prac o malarstwie Młodej Polski. Teoretyk, myśliciel, uczony, wybitny tłumacz z języka angielskiego, wskazujący nowe horyzonty naszej dyscyplinie. Badania nad sztuką XVIII-XX wieku łączył z inspirującą refleksją nad filmem, poezją, literaturą, religią.   Autor niezapomnianych wykładów i seminariów w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego i na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, aktywny uczestnik sesji SHS. Zmarł 18 lutego 2021 roku. Pozostawił prace, które ciągle stanowią dla nas niedościgniony wzór. Stowarzyszenie Historyków Sztuki

 

---

Nagrody Stowarzyszenia Historyków Sztuki w konkursach
im. prof. Szczęsnego Dettloffa i im. prof. Jerzego Łozińskiego
w roku 2020.

 

        Szanowni Państwo,
        ograniczenia związane z epidemią nie pozwoliły Stowarzyszeniu Historyków Sztuki odbyć w tym roku Seminarium Metodologicznego w Nieborowie i zaplanowanej na listopad dorocznej sesji naukowej SHS Historia sztuki jako instytucja. Seminarium Metodologiczne zostało przesunięte na wiosnę, a sesja ogólnopolska – na jesień przyszłego roku.
 

        Mimo epidemii zdecydowaliśmy jednak, że nie możemy zrezygnować z przeprowadzenia konkursów im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa i im. prof. Jerzego Łozińskiego, uznawanych za najważniejsze wyróżnienia w naszej dyscyplinie. Wyniki prac jury były ogłaszane podczas ogólnopolskich sesji. W tym roku ogłaszamy je na stronie internetowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Poniżej przedstawiamy protokoły jury i uzasadnienia nagrodzonych prac.
 

        Gratulujemy wyróżnionym.
 

Wojciech Włodarczyk
Prezes SHS

 

* * *

 

Warszawa, 18 grudnia 2020

        Szanowni Państwo, Drodzy Koledzy,

        Zazwyczaj jesienią odbywała się doroczna sesja naukowa Stowarzyszenia Historyków Sztuki, w tym roku miała być poświęcona „Historii sztuki jako instytucji”. Spowodowane epidemią Covid 19 rygory i obostrzenia zmusiły organizatorów do przełożenia sesji na termin późniejszy, miejmy nadzieję nie bardzo odległy.

        Od lat pięćdziesiątych poprzedniego wieku sesjom, które były okazją do szerokich, ogólnopolskich kontaktów, towarzyszyło spotkanie koleżeńskie w trakcie którego wręczano nagrody w Konkursie im.ks. profesora Szczęsnego Dettloffa na prace naukowe młodych historyków sztuki. Epidemia uniemożliwiła nam spotkanie, ale nie uniemożliwiła rozstrzygnięcia konkursu, w którym wyróżnienie częstokroć stawało się początkiem owocnej kariery naukowej. Nie chcąc przerywać tej wielodziesięcioletniej tradycji, jury Konkursu postanowiło ogłosić swój werdykt, przyznający nagrodę pani dr Milenie Woźniak-Koch za rozprawę „Kolekcjonerstwo warszawskiej burżuazji i inteligencji pochodzenia żydowskiego jako wyraz identyfikacji kulturowo-narodowej (1880-1939). Studium przypadków".

        W imieniu jury gratulując laureatce, przesyłamy wszystkim życzenia zdrowia, przetrwania trudnego czasu i nadziei na rychłe spotkania.

Prof. dr Maria Poprzęcka
Przewodnicząca Jury Konkursu im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa

 

* * *

 

PROTOKÓŁ
POSIEDZENIA JURY KONKURSU IM. KS.PROF. SZCZĘSNEGO DETTLOFFA
na prace naukowe młodych historyków sztuki w roku 2020

 

Jury Konkursu na prace naukowe młodych historyków sztuki im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa w składzie:

- Dr hab. prof. UW Ryszard Kasperowicz

- Prof. dr hab. Maria Poprzęcka (przewodnicząca)

- prof. dr hab. Szczęsny Skibiński

- Prof. dr hab. Antoni Ziemba

 

 

Jury postanowiło przyznać tylko jedno wyróżnienie w kategorii prac niepublikowanych. Wyróżnienie przyznano dr Milenie Woźniak-Koch za rozprawę pt. Kolekcjonerstwo warszawskiej burżuazji i inteligencji pochodzenia żydowskiego jako wyraz identyfikacji kulturowo-narodowej (1880-1939). Studium przypadków

 

„ (…) Pierwszą istotną dla oceny całej rozprawy mgr Mileny

Woźniak-­‐Koch refleksję przyniosła mi lektura opracowanego przez nią stanu badań. To, że jest on niezwykle wyczerpujący to jedno, ale drugie i najważniejsze, to samodzielne i pełne pogłębionych refleksji podejście krytyczne do zanalizowanej literatury przedmiotu. Autorka z wielką swobodą i swadą ,a zarazem lapidarnie podsumowuje kolejne pozycje na długiej liście lektur poświęconych kolekcjonerstwu i mecenatowi artystycznemu, ale także precyzyjnie punktuje wkład poszczególnych autorów w rozwój metodologii w badaniach nad tym zjawiskiem.

Niezwykle obszerny rozdział metodologiczny stanowi pewnego rodzaju majstersztyk udowadniający erudycję Autorki, zakres jej lektur, a przede wszystkim sprawność w prezentowaniu najważniejszych dla jej rozprawy wątków bez popadania w drażniący żargon pseudonaukowy. Milena Woźniak-Koch tym rozdziałem udowadnia, że umie tego rodzaju literaturę czytać ze zrozumieniem, przyswajać, analizować, sprawozdawać, a co najważniejsze -poddawać krytycznemu osądowi.” ( z recenzji prof. dr hab. Małgorzaty Omilanowskiej)

„ (…) Kolekcjonerstwo warszawskiej burżuazji i inteligencji pochodzenia żydowskiego jest w gruncie rzeczy nieopisanym dotąd zagadnieniem, fenomenem z pogranicza historii sztuki oraz historii społecznej. Decyzję o podjęciu badań nad „polsko-żydowskim kolekcjonerstwem”, Autorka tłumaczy silnym przekonaniem o potrzebie rewizji „poglądu na <polską> historię i kulturę XIX i XX wieku, jako na monolityczny (a urojony) byt polityczno-kulturowy: hegemonistyczny byt majoryzujący i wasalizujący byty inne” (s.6-7). Inkluzywny model historiograficzny „jest po wielokroć bogatszy, a przeto słuszniejszy niż tamten dawny, monogeniczny – <narodowo-patriotyczny>. Abstrakcja narodowości nabiera rzeczywistego bytu w zapętleniu wielu czynników autorefleksji i samoświadomości: <polskość> nie istnieje bez <żydowskości> i odwrotnie, wzajem się definiują i uwypuklają” (s.7).

Założeniem rozprawy pani Mileny Woźniak-Koch jest stwierdzenie o wybiórczym stanie badań nad polskim kolekcjonerstwem, skupionych w przeważającej mierze na badaniu kolekcji artystokratyczno-ziemiańskich i ich znaczeniu w procesie powstawania zbiorów muzealnych o charakterze narodowym. Skutkowało to pomijaniem kolekcjonerstwa innych grup społecznych i „marginalizowaniem roli tego zjawiska w samookreśleniu warstw nieuprzywilejowanych” (s.3). Dla wypełnienia jednej z tych białych plam, Autorka podjęła badanie kolekcji czterech przedstawicieli warszawskiej burżuazji i inteligencji pochodzenia żydowskiego: Edwarda Reichera, Franciszka Goldberg-Górskiego, Gustawa Wertheima i Bronisława Krystalla.

Prezentacja ich sylwetek to jednak tylko jedna, nie największa część rozprawy. „Studia przypadków” są tylko exemplami dla kilku bardzo szerokich problemów omawianych w rozprawie. Autorka kolejno przedstawia problematykę współczesnych metodologii badań nad kolekcjonerstwem (cz.I, 1.2 i 1.3), zarys dziejów kolekcjonerstwa warszawskiego od początku XIX wieku po kres II RP, z wewnętrzną cezurą 1860 roku (cz. II 2.1, 2.2), historię polsko-żydowskich relacji społecznych w latach 1861-1939, obejmujące zagadnienia asymilacji, akulturacji, polonizacji burżuazji i inteligencji polsko-żydowskiej (bardzo obszerna cz. III), wreszcie biograficzne prezentacje czterech, wymienionych wyżej wybitnych warszawskich kolekcjonerów (cz. IV). Jak widać, każda z części rozprawy, z uwagi na rozległość i ciężar problematyki, mogłaby stanowić odrębny przedmiot poważnej pracy naukowej.

Ze względu na wielostronność spojrzenia, szerokość perspektyw, wielką rzetelność i uczciwość badawczą, rozprawa pani Woźniak-Koch może być uznana za autonomiczne opracowanie niezwykle trudnego i drażliwego tematu, jakim są relacje polsko- żydowskie, bynajmniej nie tylko w zakresie kolekcjonerstwa czy kultury. Do zalet Autorki dodać należy jeszcze odwagę, a zarazem takt, z jakimi zostały podjęte delikatne, drażliwe i nie zawsze jednoznaczne problemy asymilacji i polonizacji żydowskiej burżuazji i inteligencji.” ( z recenzji prof. dr Marii Poprzęckiej)

 

Dr hab. prof. UW Ryszard Kasperowicz
Prof. dr hab. Maria Poprzęcka (przewodnicząca Jury)
Prof. dr hab. Szczęsny Skibiński
Prof. dr hab. Antoni Ziemba

 

 

* * *

 

Warszawa, dnia 21 listopada 2020 r.

PROTOKÓŁ JURY NAGRODY
IM. PROFESORA DR JERZEGO ŁOZIŃSKIEGO
z dnia 21 listopada 2020 roku

Po zapoznaniu się z kandyturami wraz z uzasadnieniami zgłoszonymi do Nagrody im. Profesora Jerzego Z. Łozińskiego przez Oddziały Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Jury w składzie:

• prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska
• dr hab. prof. UW Grażyna Jurkowlaniec
• dr hab. prof. UAM Piotr Korduba
• prof. dr hab. Lechosław Lameński
• dr hab. prof. UMK Jacek Tylicki

większością głosów przyznało nagrodę im. Profesora dr Jerzego Łozińskiego za prace naukowe z historii sztuki polskiej ze szczególnym uwzględnieniem prac o charakterze dokumentacyjnym i katalogowym w roku 2020 Paniom:

dr Annie Oleńskiej i dr Dorocie Piramidowicz

z udziałem – jak napisano we wniosku – dr Katarzyny Kolendo-Korczak, dr. hab. Zbigniewa Michalczyka, mgr Katarzyny Uchowicz oraz dr. Marcina Zglińskiego za publikację:

Kościół katedralny w Pińsku. Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczpospolitej, cz.V: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa brzeskolitewskiego, t.4, Kraków 2019

Publikacja opracowana przez wyżej wymieniony zespół pod kierunkiem dr Anny Oleńskiej i dr Doroty Piramidowicz podejmuje fundamentalny wątek polskiego dziedzictwa artystycznego na Kresach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej i "stanowi ważny pierwiastek naszej historii i kultury, a zarazem wspólne dziedzictwo Europy Środkowej, którego świadomość i specyfika coraz bardziej ulegają zatarciu i zapomnieniu" / z wniosku prof. Ewy Dahlik-Turek/.

"Książka ta wyróżnia się spośród nadesłanych propozycji skrupulatnością przedsięwzięcia, a jej zakres i charakter najbliższe są wymaganiom konkursu. Pozycja utrzymana jest w formule poszerzonego katalogu, poprzedzona stosownymi, a zarazem ciekawie napisanym wstępem i rysem historycznym tytułowego kościoła". " Zebrana w publikacji fachowa wiedza jest nie tylko wynikiem wnikliwych studiów obiektu, ale także bardzo rozległych kwerend zarówno w polskich jak i w białoruskich, litewskich i rosyjskich archiwach oraz innych instytucjach ( bibliotekach i muzeach ). Dzięki nim w pracy pojawiło również wiele bardzo interesujących przekazów ikonograficznych. Rozmach tych kwerend jest imponujący i przekłada się na bardzo wysoki poziom merytoryczny tego monograficznego opracowania" /z opinii prof. Piotra Korduby/

 

Prof. dr hab. Małgorzta Omilanowska
Prof. UW dr hab. Grazyna Jurkowlaniec
Prof. UAM dr hab. Piotr Korduba
Prof. dr hab. Lechosław Lameński
Prof. UMK dr hab. Jacek Tylicki

​

 

 

 

 

 

---

Uprzejmie informuję, że 11. konferencja z cyklu Zabytki Toruńskie Młodszego Pokolenia (Secesja w Toruniu: architektura i plastyka, twórcy i dzieła), dnia 21 listopada 2020, godz. 10.00-15.00, będzie miała miejsce on-line na Facebooku Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu:

• https://www.facebook.com/KsiaznicaKopernikanska/
• https://www.facebook.com/events/368474017910414/
• https://www.shs.pl/?page_id=4850
• https://ksiaznica.torun.pl/aktualnosci/627-zabytki-torunskie-mlodszego-pokolenia-11-secesja-w-toruniu-architektura-i-plastyka-tworcy-i-dziela.html

Z poważaniem,
dr Przemysław Waszak
sekretarz OT SHS

 

 

---

Informujemy, iż z powodu pandemii koronawirusa SARS-Cov-2:

LXIX Ogólnopolska sesja SHS

"HISTORIA SZTUKI JAKO INSTYTUCJA"

planowana na 19-20 listopada 2020

zostaje odwołana

 

---

 

 

PYTANIA O FORMĘ/FORM FRAGEN

 

XXXVI Kunsthistorikertag Stuttgart 2021 – sekcja polskich historyków sztuki

 

W dniach 24-28 marca 2021 roku w Stuttgarcie odbędzie się XXXVI kongres niemieckich historyków sztuki (XXXVI Kunsthistorikertag 2021) organizowany przez Stowarzyszenie Niemieckich Historyków Sztuki (Verband Deutscher Kunsthistoriker) we współpracy z Instytutem Historii Sztuki, Instytutem Historii Architektury Uniwersytetu w Stuttgarcie oraz miejscową Akademią Sztuk Pięknych.

 

Po raz pierwszy w historii tych spotkań przewidziano sekcję gościnną, a zarazem to pierwsze zaproszenie skierowano do polskich historyków sztuki! Przyjmujemy to zaproszenie nie tylko z entuzjazmem, ale także jako wyraz uznania wieloletniej, wielopokoleniowej i różnorodnej współpracy pomiędzy środowiskami, a zarazem przejaw niesłabnącej ciekawości dla naszych bieżących zainteresowań, pytań i obszarów badawczych ze strony niemieckich partnerów.

 

Kongres odbywa się pod hasłem przewodnim PYTANIA O FORMĘ/FORM FRAGEN, w ramach którego ogłaszamy nabór zgłoszeń do sekcji gościnnej polskich historyków sztuki. W zamyśle organizatorów konferencji leży bardzo rozległa panorama problemów, dla których kluczowym zagadnieniem jest forma, będąc z jednej stroną istotą artystycznej działalności, a z drugiej stojąc u podstaw historyczno-artystycznej refleksji nad nią i pozostając tym samym jednym z centralnych pojęć naszej dyscypliny. Skłania to nie tylko do krytycznego namysłu nad tym pojęciem, jego dawną i współczesną kondycją, operacyjną skutecznością, relacyjnością z treścią oraz z materiałem dzieła sztuki, ale także nad relacją formy i normy, a tym samym związkami z ideologią, polityką, społeczeństwem, wiedzą czy techniką. Otwiera zarazem cały kompleks pytań o zniszczenie i rekonstrukcję form, przede wszystkim w zakresie architektury.

 

Pozostając w obszarze tak szeroko zarysowanej problematyki kongresu (por. https://kunsthistorikertag.de/ausschreibungen/), chcieliśmy podkreślić, że istotą naszej sekcji jest prezentacja tego w jaki sposób problematyka ta była/jest aktualna dla polskich historyków sztuki, uprawianej przez nas dyscypliny i dla sztuki, która była/jest obecnie obszarem ich refleksji. Mając to na względzie chcieliśmy zwrócić szczególną uwagę, na kilka wybranych obszarów zagadnień:

1/ Problem „formy” w historii sztuki w Polsce

2/ „Forma” jako narzędzie budowy nowego społeczeństwa – modernistyczna awangarda i rozumienie formy po 1918 roku w Polsce

3/ „Forma” i pietyzm dla przeszłości – problemy formy w polityce, dyskusji i praktyce rekonstrukcji i restauracji w Polsce w XX wieku

4/ „Forma” jako zadanie artystyczne i wyzwanie percepcyjne – problemy formy w wybranych realizacjach artystycznych i w krytyce artystycznej w Polsce po II wojnie światowej

5/ „Forma” i „treść” jako parametry ideologii – polski socrealizm

6/ Pojęcie formy dla pogłębieniu rozumienia sztuki i wizualności? Jej relacja ze zwrotem ku cielesności, multisensoryczności, a także w kontekście nowego materializmu i teorii materiałów

 

Propozycje wystąpień związanych z hasłem kongresu oraz uwzględniające powyższe sugestie powinny mieć charakter przekrojowy. Ich zgłoszenia w języku polskim o objętości (1800-3600 znaków) prosimy kierować do dnia 10 czerwca 2020 roku na adresy:

Prof. dr. hab. Ryszarda Kasperowicza (rysz_kasperowicz@poczta.onet.pl) oraz

Prof. UAM dr hab. Piotra Korduby (pkorduba@amu.edu.pl).

 

Autorzy zakwalifikowanych wystąpień będą zobowiązani do przygotowania streszczenia wystąpienia w j. niemieckim lub angielskim (2000 znaków) do dnia 15.09.2020. Streszczenia będę opublikowane w tomie konferencyjnym przed rozpoczęciem kongresu. Zgodnie ze zwyczajem kongresu, w późniejszym terminie nie publikuje się pełnych wystąpień. Językami konferencji jest niemiecki i angielski.

 

Wzorem pozostałych sekcji, w sekcji polskiej przewidziano cztery wystąpienia (każde po 30 min.) oraz 15-minutową dyskusję po każdym z nich. Koszty podróży oraz pobytu w Stuttgarcie pokrywa organizator.

 

Zachęcamy do składania propozycji!

 

 

Prof. dr hab. Ryszard Kasperowicz (Wiceprezes Stowarzyszenia Historyków Sztuki)

Prof. UAM dr hab. Piotr Korduba (Dyrektor Instytutu Historii Sztuki UAM)

 

Warszawa-Poznań 3.03.2020

 

Szanowni Państwo

Od pewnego czasu Biuro Zarządu Głównego SHS stara się utworzyć archiwum wydawnictw Stowarzyszenia Historyków Sztuki.

W archiwum tym chcemy zgromadzić wszystkie pozycje wydane przez Stowarzyszenie, pozycje wydane przez inne instytucje a zawierające materiały z sesji organizowanych lub współorganizowanych przez Stowarzyszenie, albo też tytuły, których wydanie współfinansowane było ze środków naszego Stowarzyszenia. Interesują nas także inne , nawet drobne , materiały „firmowane” lub dokumentujące działalność SHS ( np. pocztówki, foldery itp. ).

Poniżej podajemy tytuły pozycji, które już znajdują się na naszej półce.

Jeśli posiadają Państwo w swoich zasobach inne wydawnictwa spełniające w/w warunki bardzo prosimy o przekazanie egzemplarzy dla tworzonego archiwum.

Ewa Staszewska

 

NIEDZICA

• Zamek w Niedzicy, Kraków 1987
• Dwór w cieniu zamku. Marceli Drohojewski dziedzic na Czorsztynie o sobie samym w roku 1901, Nowy Sącz 1988
• Budujemy Zamek Dunajec w Niedzicy, 1944
• Dookoła jeziora Czorsztyńskiego i w Pieniny, FORMA, Kraków 1998
• Zamek Dunajec w Niedzicy, 2006
• Studia z dziejów kościoła Św. Bartłomieja Apostoła w Niedzicy, UNUM, Kraków 2006
• Opowieści Franciszka VHS
• Siedem wieków zamków. Lubowla i Dunajec, 2012
• druki drobne ( foldery, pocztówki, kalendarze itp. )

KRAKÓW

• Sztuka baroku, 1991
• Sztuka Krakowa i Galicji w wieku XIX, 1994
• Sztuka XVII wieku w Polsce, W-wa 1994
• Sztuka Kresów Wschodnich, 1994
• Między gotykiem a barokiem. Sztuka Krakowa XVI i XVII wieku, 1997
• Festina Lente, 1998
• O konserwacji prezbiterium kościoła Mariackiego w Krakowie, 1998
• Katedra krakowska w czasach nowożytnych (XVI-XVIII w.), 1999
• Kościół w Binarowej, Rzeszów 2004
• Cmentarze Krakowa, 2004

GÓRNOŚLĄSKI

• O sztuce Górnego Śląska i przyległych ziem małopolskich, 1993
• Nie zachowane kościoły drewniane Górnego Śląska, 2001
• Witraże na Śląsku, 2002
• Oblicza secesji, 2006
• Oblicza sztuki 20-lecia międzywojennego na obszarze obecnego woj.śląskiego, 2011
• Sztuka to wolność wyboru, prawo do przeżycia i wzruszenia. Stanisław Oczko – historyk sztuki i malarz, 2013

WROCŁAW

• O sztuce sepulkralnej na Śląsku, Wrocław 1997
• Z dziejów rysunku i grafiki na Śląsku oraz w kolekcjach i zbiorach ze Śląskiem związanych, Wrocław 1999
• Willmann i inni, 2002
• Integracja i dezintegracja w krajobrazie miast i miasteczek, 2006

POZNAŃ

• KLASYCYZM. Materiały sesji SHS pażdziernik 1965, 1998
• British book on conteporary arts..., 1995
• Culture of the time of transformation. International congress, 1998

TORUŃ

• Sztuka Torunia i ziemi chełmińskiej, 1986
• Sztuka w kręgu Zakonu Krzyżackiego, 1995
• Kościół i sztuka pobrzeża Bałtyku, 1998
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Zegary mechaniczne, 2000
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Biżuteria w Polsce, 2001
• Dzieje i skarby kościoła Świętojańskiego w Toruniu, 2002
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce.Biżuteria w Polsce. Amulet – znak – klejnot, 2003
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Ludwisarstwo, 2003
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Zegary i zegarmistrzostwo, 2005
• Teka komisji historii sztuki, tom X, 2005
• Dzieje kościoła Mariackiego w Toruniu, 2005
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce.Biżuteria w Polsce. Treści – teksty – przesłania, 2006
• Dzieje i skarby kościołów Torunia Podgórza, 2007
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Odlewnictwo, 2007
• Historyczna sześćdziesiątka toruńskich historyków sztuki 1947-2007 (egz. E. Staszewskiej i egz. prof.dr hab. M. Poprzęckiej)
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Dawna i nowsza biżuteria w Polsce,2008
• Liryka refleksyjna. Ze sztambucha Jerzego Remera (1888-1979), 2008
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Dawne i nowsze zegary w Polsce, 2009
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Biżuteria w Polsce Koral, perła i inne wątki, 2010
• Toruń jest … jaki?, 2010
• Dzieje i skarby kościoła Świętojakubskiego w Toruniu, 2010
• Organy Torunia iokolicznych kościołów, 2011
• Dawne i nowsze odlewnictwo w Polsce – wyroby żeliwne i inne, 2011
• O biżuterii w Polsce, 2011

SZCZECIN

• Sztuka średniowiecza na Pomorzu, 1991
• 50 lat badań nad sztuką Szczecina i Pomorza Zachodniego, 1996
• Badania nad sztuką Pomorza, 1998
• Kultura i Sztuka Szczecina w latach 1800-1945, 1999
• Hans Stettiner i Jan Szczeciński.Życie codzienne w Szczecinie w XX w., 2010

GDAŃSK

• Studia z historii Sztuki i kultury Gdańska, 2003
• Tradycjonalizm i neotradycjonalizm w sztuce XIX i XXI wieku na Pomorzu, 2012

LUBLIN

• Złotnictwo na Lubelszczyźnie, 1998
• Ikonografia Lublina, 1999
• Życie artystyczne Lublina, 2001
• Rzecz i rzeczowość w kulturze XX i XXI wieku, 2002
• Myśl oko i ręka artysty, 2003
• Artyści lubelscy i ich galerie w XX wieku, 2004
• Biografia-Historiografia wczoraj i dziś, 2005
• „Grupa Zamek”. Historia – Krytyka – Sztuka, 2007
• Bibliografia historii sztuki dawnego woj.lubelskiego za lata 1965-2000, 2008
• „Grupa Zamek”Konteksty-wspomnienia-archiwalia, 2010
• ZAWSZE FRAGMENT ? Studia z historii kultury XX i XXI wieku, 2011

ŁÓDŹ

• Piotrkowską na wprost, 1997
• Konserwacja i restauracja dzieł sztuki. Część I, Malarstwo tablicowe, 1998
• Konserwacja i restauracja dzieł sztuki. Część II, Malarstwo na płótnie, 1999
• Konserwacja i restauracja dzieł sztuki. Część III, Malarstwo ścienne, 2000
• Sztuka w Łodzi, 2000
• Sztuka w Łodzi (2), 2003
• Sztuka w Łodzi (3), 2005
• Sztuka w Łodzi (4), 2007
• Sztuka w Łodzi(5), 2008

WARSZAWA

• O rzemiośle artystycznym w Polsce, 1976
• Ubiory w Polsce, 1994
• Kościuszko w oczach artystów i historyków, 1995
• Rzemiosło artystyczne, 1996
• Rzemiosło artystyczne 2, 2001
• Fotografia od dagerotypu do galerii Hybrydy, 2008
• Interpretować fotografię, 2009
• Visibilia et Invisibilia , 2009

KIELCE

• Dwór Polski w XIX wieku. Zjawisko historyczne i kulturowe:

I – 1990

II -1992

III – 1995

IV – 1998

V – 2000

VI – 2002

VII – 2004

VIII – 2006

IX – 2008

IX – 2010

SEMINARIA NIEBOROWSKIE

• Sztuka i wartość, 1988
• Projekt- Szkic- Bozzetto, 1993
• Przemyśleć historię sztuki, 1994
• Życie artysty, 1995
• Historia a system, 1997
• Już się ma pod koniec starożytnemu światu…Zmierzch, schyłek, upadek w historii sztuki, 1999
• Rzeczywistość – Realizm – Reprezentacja, 2001
• Twarzą w twarz z obrazem, 2003
• Obraz zapośredniczony, 2005
• Brak słów, 2007
• Białostocki, 2009
• Podmiot – podmiotowość, 2011

MATERIAŁY DO DZIEJÓW REZYDENCJI:

• Architektura rezydencjonalna hist. Małopolski. Materiały Sesji SHS. Łańcut czerwiec 1975, Łańcut 1982
• MATERIAŁY DO DZIEJÓW REZYDENCJI. Dawne woj. trockie, Księstwo Żmudzkie Inflanty Polskie, Księstwo Kurlandzkie, , TOM III b, IS PAN. Warszawa 1987
• MDDR, woj. sieradzkie, Tom 1, SHS i IS PAN, 1990
• MDDR, woj. poznańskie, Tom 1, 1991
• Pałace i dwory w dawnym woj. sieradzkim 2, 1994
• Pałace i dwory w dawnym woj. kaliskim 1, 1994
• Pałace i dwory w dawnym woj. kaliskim 2, 1997
• Pałace i dwory w dawnym woj. rawsko-mazowieckim 1, 1995

INNE:

• Ochrona Zabytków rocznik 2, Dep. Konserwacji i ochrony Zabytków Min. Kultury i Sztuki + SHS (i kultury materialnej), Warszawa 1951
• Malarstwo polskie okresu romantyzmu, wystawa objazdowa, Arkady, Warszawa 1958
• Klasycyzm, IS PAN, 1968
• Oryginał, replika, kopia, Desa – Arkady ,Warszawa 1971
• Dzieło sztuki i zabytek, MKiS Gen. Kon. Zab., 1976
• Sztuka lat trzydziestych, Warszawa 1991
• Sztuka miast i mieszczaństwa XV-XVIII wieku w Europie Środkowo – Wschodniej, PWN, Warszawa, 1990
• Wieś i miasteczko u progu zagłady. Materiały konferencji naukowej SHS, Wojnowice 1988, PWN, Warszawa 1991
• Legnickie Pole, 1991
• O wartości dzieła sztuki, Arkady 1968 W-wa
• Pomniki Sztuki w Polsce, Tom III. Mazowsze i Podlasie, Arx Regia, Warszawa 1999

MEMORIAŁY :

• Sarmatia Artistica, PWN, Warszawa 1968
• Granice Sztuki, PWN, Warszawa 1972
• In memoriam Joanni Białostocki, 1988
• Sarmatia semper viva, SHS, Warszawa 1993
• Nobile claret opus, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998

 

 

 

 

 

PROGRAM

OGÓLNOPOLSKIEJ LXX SESJI STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI

 

O WSPÓŁPRACY KONSERWATORÓW I HISTORYKÓW SZTUKI

 

W DNIACH 24-25 LISTOPADA 2022 ROKU

W KRAKOWIE

 

Sesja organizowana jest we współpracy Krakowskiego Oddziału SHS

i Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych.

Sala Obrad znajduje się w Gmachu Głównym ASP przy pl. Matejki.

 

 

 

DZIEŃ 1

 

9:³⁰ - 9:⁴⁵

Grażyna Korpal

Interdyscyplinarność sztuki konserwacji w aspekcie doktryn i praktyki konserwatorskiej

 

9:⁴⁵ - 10:⁰⁰

Łukasz Młynarski

Pozycja prawna historyka ztuki w trakcie procesu dokumentacji, konserwacji i zarządzania zabytkami

 

10:^{00 –} 10:¹⁵

Iwona Szmelter

Jak daleko do optimum? Holistyczna i interdyscyplinarna współpraca w ochronie dziedzictwa kulturowego

 

 

10:^15 – 10:³⁰

Andrzej Siwek

Dyskurs o wartości – między historią sztuki a ochroną zabytków

 

 

10:³⁰ - 10:⁴⁵

Joanna Sobczyk

A co z fizykami? Multiwersum w MNK. O współpracy z konserwatorami i historykami sztuki.

 

 

10:⁴⁵ - 11:⁰⁰

Paweł Dettloff

O pożytkach badań – z warsztatu współpracy historyków sztuki i konserwatorów

 

 

11:⁰⁰ – 11:¹⁵

Karolina Zalewska

Spectrum współpracy konserwatorów i historyków sztuki

 

 

11:¹⁵ - 11:⁴⁵

PRZERWA

 

 

11:⁴⁵ – 12:⁰⁰

Małgorzata Nowalińska

Interdyscyplinarne badania wizerunków Matki Boskiej z Dzieciątkiem prowadzone na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.

 

12:^{00 –} 12:¹⁵

Iwona Liżewska

Palimpsest – nawarstwienia w zabytku i rozwiązania konserwatorskie

 

 

12:¹⁵ - 12:³⁰

Ewa Orlińska-Mianowska, Monika Janisz

Współpraca Kolekcji Tkanin Muzeum Narodowego w Warszawie w procesie kształcenia studentów Katedry Konserwacji i Restauracji Tkanin Zabytkowych oraz Katedry Mody w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych

 

 

12:³⁰ – 12:⁴⁵

Oskar Hanusek

Problematyka konserwacji sztuki współczesnej w kontekście dydaktyki na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP im. Jana Matejki w Krakowie

 

 

12:⁴⁵ – 13:⁰⁰

Kinga Olesiejuk

Współpraca historyków sztuki i konserwatorów w procesie akwizycji dzieł współczesnych.

 

 

13:⁰⁰ – 13:¹⁵

Agata Małodobry

XX + XXI. Rzeźba: wystawa jako pole dialogu kuratorsko-konserwatorskiego. Dylematy, odkrycia, inspiracje.

 

 

13:¹⁵ - 13:³⁰

Szymon Tracz

Beskidzkie Muzeum Rozproszone Diecezji Bielsko-Żywieckiej – konserwacja i nadanie nowych funkcji drewnianej architekturze sakralnek Podbeskidzia.

 

 

13:³⁰ - 13:⁴⁵

 

Dorota Gutkowska

Przepastne magazyny Kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie widziane oczami historyka sztuki i konserwatora. O współpracy specjalistów wielu dziedzin.

 

13:⁴⁵ 

DYSKUSJA

 

 

15:³⁰

BAZYLIKA MARIACKA

POKAZ OŁTARZA MARIACKIEGO PO OSTATNIEJ KONSERWACJI

 

 

17:⁰⁰ – 17:¹⁵

Anna Ozaist-Przybyła

Rola historyka sztuki w przygotowaniu dokumentacji konserwatorskiej na podstawie doświadczeń Fundacji Ochrony Mebli Zabytkowych oraz Dziedzictwa Kultury w Polsce D. O. M. przy konserwacji mebli stanisławowskich z Łazienek Królewskich w Warszawie

 

17:¹⁵ - 17:³⁰

Małgorzata Godek

Kwerenda ikonograficzna a rekonstrukcja malowideł ściennych na przykładzie wedut w dawnym Pałacu Biskupim w Tarnowie

 

17:³⁰ - 17:⁴⁵

Marta Zaborowska

Kwerenda archiwalna a zakres restauracji rzeźby kompozytowej „Fantaisie impromptu F. Chopina. Tancerka” autorstwa Danuty Kwapiszewskiej

 

 

17:⁴⁵ - 18:⁰⁰

Katarzyna Górecka

Konserwatorzy i historycy sztuki na rusztowaniu – rekonstrukcja pierwotnego programu ikonograficznego późnobarokowych fresków kaplicy bł. Władysława z Gielniowa przy kościele św. Anny w Warszawie

 

 

18:⁰⁰

DYSKUSJA

SPOTKANIE KOLEŻEŃSKIE

WRĘCZENIE NAGRÓD W KONKURSACH

 

 

DZIEŃ 2

 

9:⁰⁰ - 9:¹⁵

Cezary Wąs

Budynek „Solpolu” przy ul. Świdnickiej we Wrocławiu

 

9:¹⁵ - 9:³⁰

Piotr Fiuk

Archeologia, konserwacja zabytków, historia sztuki i architektura – naukowe badania dla odbudowy szczecińskiego Podzamcza i rekonstrukcji fasad kamienic staromiejskich.

 

9:³⁰ - 9:⁴⁵

Małgorzata Gwiazdowska

Conservatio est aeterna creatio. Uczastnicy i konflikty w procesie konserwacji na przykładzie renowacji gmachu dawnej Rejencji w Szczecinie.

 

9:⁴⁵ - 10:⁰⁰

Wiktoria Kałwak

Najnowsze ustalenia dotyczące przekształceń kościoła p. wezw. Wniebowzięcia NMP w Wojnowie

 

10:⁰⁰ - 10:¹⁵

Olga Tuszyńska- Szczepaniak

Wpływ bezpośredniego dostępu do obiektu w trakcie restauracji zabytku na analizę architektury i rzeźby architektonicznej na przykładzie Bazyliki Katedralnej p.wezw. Narodzenia NMP w Sandomierzu

 

 

10:¹⁵ - 10:³⁰

Alicja Saar-Kozłowska

Zmiany w treści zabytku powstałe w procesie konserwacji na początku XX wieku na przykładzie pomnika grobowego Anny Wazówny

 

10:³⁰ – 10:⁴⁵

Wiktor Bennebesel

Późnogotycka rzeźba na ziemi chełmińskiej – najnowsze prace konserwatorskie a problem oryginalności i integralności zabytku

 

10:⁴⁵ - 11:⁰⁰

Danuta Szewczyk-Prokurat

O szczęśliwym powiększaniu się zasobu polskich nowożytnych klejnotów. Wymierne efekty współpracy historyka sztuki i konserwatora.

 

11:⁰⁰ - 11:¹⁵

Zuzanna Sarnecka, Mirosław Wachowiak, Chiara Mazzocchi, Ewa Katarzyna Świetlicka, Joanna Szulc, Hanifah Darmawanti

Cena niewypału: Problemy techniczne we włoskich obiektach ze szkliwionej terakoty w kolekcjach polskich

 

11:¹⁵

DYSKUSJA

PRZERWA

 

 

 

12:⁰⁰ -12:¹⁵

Marta Skowrońska

Polichromia ścienna w formie kotary z kościoła św. Jakuba w Toruniu – kilka słów o barokowym recyklingu

 

12:¹⁵ - 12:³⁰

Mirosław Wachowiak

Badania technologiczne obrazów – wżne narzędzie wspomagające warsztat historyka sztuki

 

12:³⁰ - 12:⁴⁵

Martyna Łukasiewicz, Katarzyna Męczyńska, Katarzyna Novljaković, Justyna Łuczyńska-Bystrowska

Dwie kolekcje dworskich portretów francuskich z Muzeum Narodowego w Poznaniu i Muzeum Narodowegow Krakowie

 

12:⁴⁵ - 13:⁰⁰

Elżbieta Zygier

Poszukiwanie kodu artysty na przykładzie zrealizowanego w Muzeum Narodowym w Krakowie interdyscyplinarnego projektu dotyczącego badania twórczości Maksymiliana Gierymskiego

 

13:⁰⁰ – 13:¹⁵

Anna Forczek – Sajdak

O potrzebie interdyscyplinarnych badań i współpracy na przykładzie konserwacji kościoła pw. św. Mikołaja w Skrzydlnej

 

13:¹⁵ – 13:³⁰

Jerzy Żmudziński

Inauguracja programu badawczego „Dolabella”, czyli o konieczności współpracy konserwatorów dzieł sztuki i historyków sztuki w badaniach nad dawnym malarstwem.

 

13:³⁰ - 13:⁴⁵

Janina Wilkosz, Anna Bogusz, Katarzyna Król-Goździk

Lelewel. Rytownik polski. O kulisach ekspozycji i monografii.

 

13:^{45 -} 14:⁰⁰

Agnieszka Kunicka-Goldfinger, Adriana Podmostko-Kłos, Marek Peda

Rama do obrazu. O współpracy konserwatorów i historyka sztuki.

 

14:⁰⁰ - 14:¹⁵

Katarzyna Kolendo-Korczak, Agnieszka Trzos

Konserwacja sarkofagów królewskich

 

14:¹⁵ - 14:³⁰

Diana Długosz-Jasińska, Małgorzata Zawadzka

Okiem konserwatora i nie trylko. Ze skarbca Muzeum Chopina.

 

14:³⁰ - 14:⁴⁵

Mirosława Machulak, Justyna Miecznik

Konserwacja XVIII wiecznej sukni ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie

 

 

---